Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΥΔΕΝ/51828/761 για την προκήρυξη του Προγράμματος «Εξοικονομώ -Ανακαινίζω για νέους».
Το Πρόγραμμα με τίτλο «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους» έχει στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας στον οικιακό κτηριακό τομέα, τη μείωση των εκπομπών ρύπων που συμβάλλουν στην επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου, την επίτευξη καθαρότερου περιβάλλοντος και συγχρόνως την ολοκληρωμένη αναβάθμιση των κατοικιών (ενεργειακή-λειτουργική-αισθητική).
Το Πρόγραμμα αποτελείται από δύο σκέλη:
i. σκέλος «Εξοικονομώ»: συνίσταται στην παροχή κινήτρων για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό κτηριακό τομέα, με στόχο τη μείωση των ενεργειακών αναγκών και της κατανάλωσης συμβατικών καυσίμων, στο πλαίσιο της μετάβασης σε ένα «Ενεργειακά Αποδοτικό Σπίτι».
ii. σκέλος «Ανακαινίζω»: συνίσταται στην παροχή κινήτρων για παρεμβάσεις αισθητικής, λειτουργικής ανακαίνισης και αναβάθμισης των κατοικιών, ως συμπληρωματικές των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας.
Το Πρόγραμμα αφορά σε κτήρια που υφίστανται νόμιμα, χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία και των οποίων οι ιδιοκτήτες πληρούν συγκεκριμένα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια (βλ. πίνακα 2.2.1 της προκήρυξης). Το Πρόγραμμα περιλαμβάνει τέσσερις (4) κατηγορίες επιδοτήσεων για το σκέλος «Εξοικονομώ», στις οποίες οι Ωφελούμενοι εντάσσονται ανάλογα με το εισόδημά τους όπως αναλυτικότερα περιγράφεται στην ενότητα 2.2, ενώ για το σκέλος «Ανακαινίζω», το ποσοστό επιχορήγησης είναι ίδιο για όλους όσους πληρούν τα κριτήρια (βλ. πίνακα 2.2.1 και ενότητα 2.2 της προκήρυξης).
Κάθε επιλέξιμο φυσικό πρόσωπο που επιθυμεί να συμμετάσχει στο Πρόγραμμα εξετάζει εάν πληροί τα κριτήρια που αναφέρονται στο Κεφάλαιο 2, συγκεντρώνει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και απευθύνεται σε Ενεργειακό Επιθεωρητή, ώστε να διενεργηθεί η πρώτη ενεργειακή επιθεώρηση της ιδιοκτησίας του και να εκδοθεί το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (A’ ΠΕΑ). Κατόπιν, κατά το διάστημα υποβολής αιτήσεων, συμπληρώνει την αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα της επίσημης διαδικτυακής πύλης του Προγράμματος.
Για τις παρεμβάσεις του σκέλους «Εξοικονομώ» επιλέξιμες είναι οι δαπάνες που πραγματοποιούνται μετά την έκδοση του ΠΕΑ της πρώτης ενεργειακής επιθεώρησης (A’ ΠΕΑ), και σε κάθε περίπτωση όχι πριν τις 01/02/2020.
Για τις παρεμβάσεις του σκέλους «Ανακαινίζω», ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών, ορίζεται η ημερομηνία προδημοσίευσης του Οδηγού του Προγράμματος (26/10/2022).
Μέρος των παρεμβάσεων δύναται να πραγματοποιηθεί και πριν από την έκδοση της απόφασης υπαγωγής, με αποκλειστική ευθύνη του Ωφελούμενου.
Η υποβολή της αίτησης, η παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ανακαίνισης, καθώς και οι ενέργειες για την ολοκλήρωση του έργου, γίνεται από τους δυνητικά Ωφελούμενους υποχρεωτικά σε συνεργασία με Τεχνικό Σύμβουλο της επιλογής τους.
Οι δυνητικά Ωφελούμενοι σε συνεργασία με τους Τεχνικούς Συμβούλους τους, αναρτούν στο πληροφοριακό σύστημα του Προγράμματος στοιχεία που αφορούν στο A’ ΠΕΑ, στις παρεμβάσεις που έχουν προκύψει από το A’ ΠΕΑ και οδηγούν στην επίτευξη του ενεργειακού στόχου, το αντίστοιχο κόστος αυτών καθώς και λοιπά δικαιολογητικά. Όσοι πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής στο σκέλος «Ανακαινίζω» και επιθυμούν να συμμετάσχουν σε αυτό, καταχωρούν επιπλέον στοιχεία που αφορούν τις εργασίες ανακαίνισης.
Σημειώνεται ότι δεν είναι επιτρεπτή, η υποβολή αίτησης μόνο για το σκέλος «Ανακαινίζω».
Μετά το πέρας του χρονικού διαστήματος κατά το οποίο το πληροφοριακό σύστημα υποβολής των αιτήσεων θα παραμένει ανοιχτό, θα διενεργηθεί έλεγχος των στοιχείων που εισήχθησαν. Εφόσον διασταυρωθεί η εγκυρότητα τους, οι αιτήσεις θα βαθμολογούνται, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, τα οποία αναγράφονται αναλυτικά στο κεφάλαιο 5, λαμβάνοντας σειρά κατάταξης. Με τον τρόπο αυτό θα καταρτίζονται ανά Περιφέρεια οι προσωρινοί πίνακες κατάταξης. Με το πέρας της περιόδου ενστάσεων και την οριστικοποίηση των πινάκων κατάταξης, θα εκδίδεται η απόφαση υπαγωγής στο Πρόγραμμα για τις εγκεκριμένες αιτήσεις στο πλαίσιο των αντίστοιχων πόρων ανά Περιφέρεια. Οι αιτήσεις, οι οποίες δε θα λάβουν απόφαση υπαγωγής, διατηρούν τη θέση τους στους πίνακες κατάταξης ως επιλαχούσες.
Μετά την υλοποίηση των παρεμβάσεων, διενεργείται επιθεώρηση από Ενεργειακό Επιθεωρητή (διαφορετικό από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή που συνέταξε το A’ ΠΕΑ), και εκδίδεται νέο ΠΕΑ (Β’ ΠΕΑ). Βάσει του Β’ ΠΕΑ και κατόπιν της διαπίστωσης επίτευξης του ενεργειακού στόχου και της απαιτούμενης εξοικονόμησης ενέργειας, και του ελέγχου των δικαιολογητικών ολοκληρώνεται η καταβολή των κινήτρων του Προγράμματος στους Ωφελούμενους.
Οι λοιπές υποστηρικτικές δαπάνες (υπηρεσίες μηχανικού) που είναι επιλέξιμες στα πλαίσια του Προγράμματος, καλύπτονται σε ποσοστό 100% για το σκέλος «Εξοικονομώ» και σε ποσοστό 30% για το σκέλος «Ανακαινίζω».
Τα έργα των Ωφελούμενων (φυσικό και οικονομικό αντικείμενο) θα πρέπει να ολοκληρώνονται σε διάστημα δώδεκα (12) μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής, με δυνατότητα παράτασης έως τρεις (3) μήνες (βλ. Κεφ. 6.3 της προκήρυξης).
Ωφελούμενοι – Αιτήσεις – Εισοδηματικές Κατηγορίες – Επιχορήγηση
Δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχουν φυσικά πρόσωπα που έχουν γεννηθεί στο διάστημα από την 1η Ιανουάριου 1984 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2005 και τα οποία έχουν εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα / επικαρπία / ψιλή κυριότητα) σε επιλέξιμη κατοικία.
Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων (συγκυριών) σε επιλέξιμη κατοικία: αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας γίνεται από έναν εκ των συγκυριών, δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχει μόνον ο συγκύριος που την ιδιοκατοικεί. Αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας αφορά σε έτερο πρόσωπο μη συγκύριο (ενοικίαση/δωρεάν παραχώρηση), δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχει οποιοσδήποτε εκ των συγκυριών με εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας / επικαρπίας (όχι ψιλή κυριότητα).
Για τη νομιμότητα της κατοικίας ο αϊτών θα πρέπει να προσκομίσει τα σχετικά νομιμοποιητικά της έγγραφα. Τίθεται υπόψη πως θα απαιτηθεί η υποβολή σε μεταγενέστερο στάδιο της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου / Διηρημένης Ιδιοκτησίας (αφορά τις καταρχήν επιλέξιμες αιτήσεις, βλ. κεφ. 5.7).
Η κύρια χρήση της κατοικίας καταγράφεται στα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του χρήστη εντός των τελευταίων τριών (3) ετών, με προτεραιότητα το έτος αναφοράς. Σε περίπτωση που από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, για το έτος αναφοράς προκύπτει ότι το ακίνητο δεν ήταν σε χρήση (κενό διαμέρισμα, κενή μονοκατοικία) το εν λόγω φορολογικό έτος, για την πιστοποίηση της κύριας χρήσης κατοικίας θα χρησιμοποιηθούν αντίστοιχα στοιχεία ενός εκ των δύο προηγούμενων φορολογικών ετών. Εάν η κατοικία έχει αποκτηθεί μετά τις 31.12.2021 (πρόσφατη απόκτηση ακινήτου), θα ζητηθεί έγγραφη δέσμευση για την κύρια χρήση της κατοικίας.
Στις ενοικιαζόμενες/δωρεάν παραχωρούμενες κατοικίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κανονισμού 1407/2013 της Επιτροπής ΕΕ για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis), όπου καθορίζονται τα όρια σώρευσης (200.000 €). Απαιτείται από τον Ωφελούμενο (πλήρη κύριο, επικαρπωτή) και τους τυχόν λοιπούς συγκυρίους, δήλωση συμμόρφωσης με τον κανονισμό de minimis, όπως αυτός εκάστοτε ισχύει.
Δεν είναι επιλέξιμες κατοικίες με χρήση βραχυχρόνιας μίσθωσης. Τα φυσικά πρόσωπα που πληρούν το ηλικιακό κριτήριο του Προγράμματος, που τα ίδια και η προς ενεργειακή αναβάθμιση κατοικία τους πληρούν τις άνω προϋποθέσεις, καλούνται δυνητικοί Ωφελούμενοι του Προγράμματος εφόσον βάσει του εισοδήματος τους κατά το έτος αναφοράς κατατάσσονται στις κάτωθι εισοδηματικές κατηγορίες:
Πίνακας 2.2.1 Εισοδηματικές κατηγορίες Ωφελούμενων
| Εισοδηματική Κατηγορία | Ατομικό Εισόδημα (€) σκέλος «Εξοικονομώ» | Οικογενειακό Εισόδημα (C) σκέλος «Εξοικονομώ» | Ατομικό ή Οικογενειακό Εισόδημα (€) σκέλος «Ανακαινίζω» |
| 1 | ≤5.000 | ≤10.000 | ≤20.000 |
| 2 | >5.000 – 10.000 | >10.000 – 20.000 | |
| 3 | >10.000 – 20.000 | >20.000 – 30.000 | |
| 4 | >20.000 – 30.000 | >30.000 – 50.000 |
Στο πλαίσιο του Προγράμματος στο ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό «εισόδημα» προσμετρούνται το Συνολικό Δηλωθέν εισόδημα, τα Απαλλασσόμενα και Αυτοτελή Φορολογούμενα εισοδήματα καθώς και η Προστιθέμενη Διαφορά Αντικειμενικών Δαπανών, όλων των μελών της οικογένειας του αιτούντος.
Τα άνω εισοδήματα προκύπτουν από την Πράξη Προσδιορισμού Φόρου της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογικού έτους 2021. Ειδικά στην περίπτωση που δεν υφίσταται υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και αυτή τεκμηριώνεται με αντίγραφο της σχετικής υπεύθυνης δήλωσης (βλ. & κεφ 5.5 Ειδικές Περιπτώσεις αιτήσεων), το εισόδημα θεωρείται ΜΗΔΕΝ.
Εάν ο αϊτών είναι έγγαμος ή αν πρόκειται για μονογονεϊκή οικογένεια, η κατάταξη στις κατηγορίες του πίνακα 2.2.1 γίνεται βάσει της στήλης «οικογενειακό εισόδημα». Για τον υπολογισμό του οικογενειακού εισοδήματος χρησιμοποιούνται τα στοιχεία του συστήματος TAXIS και αθροίζονται τα εισοδήματα του υπόχρεου υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, της συζύγου και των τέκνων που έχουν δηλωθεί ως εξαρτώμενα μέλη στην εν λόγω δήλωση και τυχόν υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση. Εάν στα πλαίσια έγγαμης σχέσης ή ύπαρξης συμφώνου συμβίωσης, το οποίο δηλώνεται στο φορολογικό Μητρώο του TAXIS, υποβάλλονται χωριστές δηλώσεις φορολογίας, γίνεται η άθροιση των επιμέρους εισοδημάτων και η αναγωγή τους σε «οικογενειακό εισόδημα». Αν η αίτηση υποβάλλεται από πρόσωπο που έχει δηλωθεί ως εξαρτώμενο τέκνο σε «οικογενειακή» φορολογική δήλωση και δηλώνει και το ίδιο εισοδήματα, η κατάταξη στις κατηγορίες του πίνακα 2.2.1 γίνεται συνυπολογίζοντας το συνολικό εισόδημα της οικογένειας στην οποία ανήκει, ως ανωτέρω.
Εάν ο αϊτών (στην περίπτωση οικογένειας/ΜΣΣ, ή/και η σύζυγος/ΜΣΣ) είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, το εισόδημα του θα προκύπτει από την άθροιση του «εισοδήματος» Ελλάδας κατά την έννοια του Προγράμματος και του συνολικού δηλωθέντος εισοδήματος που έχει αποκτηθεί στη χώρα Φορολογικής Κατοικίας του (για τα ανωτέρω βλ. & κεφ 5.5 Ειδικές Περιπτώσεις αιτήσεων), για το έτος αναφοράς.
Επισημαίνεται ότι, λόγω των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων των στοιχείων κατοικίας που καταχωρούνται στην αίτηση με τα αντίστοιχα στοιχεία που έχουν δηλωθεί στην φορολογική αρχή, είναι απαραίτητο στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του ενοίκου (Ε1), εάν υπάρχει μίσθωση/δωρεάν παραχώρηση της κύριας κατοικίας και στην αναλυτική κατάσταση για τα μισθώματα ακίνητης περιουσίας (Ε2), καθώς και στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) να εμπεριέχεται πλήρως και ορθά ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος του ακινήτου.
Ειδικότερα για τη συμμετοχή στο σκέλος «Ανακαινίζω», πέραν του ηλικιακού κριτηρίου, ισχύουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:
1. Ατομικό ή Οικογενειακό Εισόδημα ίσο ή μικρότερο από 20.000 €
2. Εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας / επικαρπίας σε ποσοστό 50% τουλάχιστον. Αποκλείεται η ψιλή κυριότητα
3. Συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προκύπτει από την τελευταία εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου ΕΝ.Φ.Ι.Α. του έτους 2022 (με την επιφύλαξη της ειδικής περίπτωσης πρόσφατης απόκτησης ακινήτου), όλων των μελών της οικογένειας του αιτούντος, ίση ή μικρότερη από 300.000 €
4. Χρήση της κατοικίας από τον αιτούντα (ιδιοκατοίκηση)
5. Συμμετοχή στο σκέλος «Εξοικονομώ».
Το μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης μιας αίτησης ορίζεται ως εξής:
Πίνακας 2.2.2 Επιχορήγηση εργασιών
| Ατομικό Εισόδημα (€) | Οικογενειακό Εισόδημα (C) | Βασικό Ποσοστό Επιχορήγησης σκέλος «Εξοικονομώ» | Πρόσθετη επιχορήγηση (bonus) για Πολύτεκνους σκέλος «Εξοικονομώ» | Ποσοστό Επιχορήγησης σκέλος «Ανακαινίζω» | ||
| Ιδιοκατοίκηση από τον αιτούντα | Δωρεάν Παραχώρηση σε έτερο Πρόσωπο / Ενοικίαση | |||||
| 1 | ≤5.000 | ≤10.000 | 75% | 65% | + 15% | 30% |
| 2 | >5.000 -10.000 | >10.000 – 20.000 | 70% | 60% | ||
| 3 | >10.000 – 20.000 | >20.000 – 30.000 | 55% | 45% | ||
| 4 | >20.000 – 30.000 | >30.000 – 50.000 | 45% | 40% | ||
Εφόσον ο αϊτών είναι πολύτεκνος, προβλέπεται πρόσθετη επιχορήγηση (bonus) +15%.
Στο σκέλος «Ανακαινίζω», το ποσοστό επιχορήγησης είναι ίδιο νια όλους 30% (ισχύει εισοδηματικό όριο 20.000 € σύμφωνα με τον πίνακα 2.2.1).
Η ισχύς της παρούσας αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 10 Μαΐου 2023
Οι Υπουργοί
Αναπληρωτής
Υπουργός Οικονομικών
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ
Εργασίας και
Κοινωνικών Υποθέσεων
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ
Υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων
ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ
Περιβάλλοντος και Ενέργειας
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΚΡΕΚΑΣ
Πηγή: Taxheaven
