Τα τέλη χαρτοσήμου επιβάλλονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 28 της 28/7/1931 (Α’ 239) «Περί Κώδικος των νόμων περί τελών χαρτοσήμου» (ΚΝΤΧ) και διέπονται από τις αρχές της τυπικότητας, της εδαφικότητας των συναλλαγών, της αυτοτέλειας και της μη διπλής επιβάρυνσης. Είναι φόρος που δεν μπορεί να θεωρηθεί ως παρακρατούμενος ή επιρριπτόμενος. Τα τέλη χαρτοσήμου διακρίνονται σε αναλογικά και πάγια. Εξαιτίας της μεγάλης περιπτωσιολογίας ως προς τον τρόπο απόδοσης και τον
εφαρμοζόμενο συντελεστή, εκδόθηκε η με αριθμό Ε.2062/20/10/2023 (ΑΔΑ: 9Λ0046ΜΠ3ΖΗ6Α) εγκύκλιος, στην οποία παρατίθενται οι συνηθέστερες πράξεις που υπάγονται σε αναλογικό τέλος χαρτοσήμου, καθώς και το ποσοστό του αναλογούντος τέλους χαρτοσήμου ανά συντελεστή, ανά είδος πράξης και σχέσης, βάσει της σχετικής διάταξης του ΚΝΤΧ.
Βεβαιώσεις, πιστοποιητικά, αντίγραφα, κ.λ.π.
Οι βεβαιώσεις, τα πιστοποιητικά, καθώς και τα αντίγραφα και τα αποσπάσματα εγγράφων, τόσο αυτά που εκδίδονται από την υπηρεσία, όσο και αυτά που προσκομίζονται σ’ αυτή δεν υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήμου. Επίσης, δεν υπόκειται σε τέλος χαρτοσήμου η κύρωση του γνησίου της υπογραφής.
Μισθώματα ακινήτων.
Τα μισθώματα των ακινήτων υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήμου, που μαζί με την εισφορά υπέρ ΟΓΑ ανέρχεται σε ποσοστό 3,6%. Το τέλος αυτό οφείλεται σε κάθε περίπτωση ακόμα κι αν ο ιδιοκτήτης είναι κάτοικος εξωτερικού. Το θέμα του βάρους του ανωτέρου τέλους καθορίζεται βάσει συμφωνίας των συμβαλλομένων (ιδιοκτήτη και ενοικιαστή). Εάν δεν υπάρχει συμφωνία το τέλος βαρύνει τον ιδιοκτήτη και ενοικιαστή εξ ημισείας. Όταν ο ένας απαλλάσσεται από τα τέλη χαρτοσήμου, αυτά βαρύνουν εξ ολοκλήρου τον αντισυμβαλλόμενο.
Τα τέλη χαρτοσήμου συμβεβαιώνονται και συνεισπράττονται με τον φόρο εισοδήματος, που αναλογεί στο εισόδημα από οικοδομές, σύμφωνα με την ακολουθούμενη για τον φόρο αυτό διαδικασία.
Εξαιρετικά, από 1-1-2007 έως 31-12-2007, στα μισθώματα των κατοικιών, γενικά και σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 3 του ν. 3522/2006 (Α’ 276), το τέλος χαρτοσήμου από 3,6% (με την εισφορά υπέρ ΟΓΑ) μειώνεται στο 1,8% (με την εισφορά υπέρ ΟΓΑ) και από 1/1/2008 αυτό καταργείται. Στα μισθώματα των επαγγελματικών χώρων, γραφείων, γηπέδων, αποθηκών, κ.λ.π. το τέλος χαρτοσήμου δεν αλλάζει, παραμένει δηλ. στο 3,6% (με την εισφορά υπέρ ΟΓΑ).
- Μίσθωση κατοικιών από Μ.Κ.Ο., στα πλαίσια του σκοπού τους, για τις ανάγκες στέγασης προσφύγων. Ως εκμίσθωση κατοικίας θεωρείται και η μίσθωση κατοικιών σε μη-κυβερνητικές οργανώσεις, που λαμβάνουν έγκριση από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, προκειμένου να καλυφθούν στεγαστικές ανάγκες προσφύγων. Κατά συνέπεια οι μισθώσεις αυτές δεν επιβαρύνονται με χαρτόσημο. (αριθ. Ε.2016/2019 – ΑΔΑ: Ψ6ΤΚ46ΜΠ3Ζ-6ΓΩ εγκύκλιος).
- Βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων μέσω πλατφόρμας, στα πλαίσια της οικονομίας του διαμοιρασμού. Όταν οι «Διαχειριστές Ακινήτων» διαθέτουν ακίνητα-κατοικίες σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης στα πλαίσια της οικονομίας διαμοιρασμού, δεν επιβαρύνονται με έλη χαρτοσήμου, καθώς εξ ορισμού οι μισθώσεις αυτές καλύπτουν βραχυχρόνιες στεγαστικές ανάγκες των αντισυμβαλλομένων. Κατά συνέπεια οι εν λόγω Διαχειριστές δεν έχουν υποχρέωση υπολογισμού και απόδοσης τελών χαρτοσήμου. Αντίθετα, όμως, όταν οι «Διαχειριστές Ακινήτων» μισθώνουν ακίνητα από τους ιδιοκτήτες τους προκειμένου να τα διαθέσουν σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης με την ιδιότητα του υπεκμισθωτή, η αρχική συμφωνία μίσθωσης που συνάπτεται με τον ιδιοκτήτη του ακινήτου υπάγεται σε τέλη χαρτοσήμου 3 % (πλέον ΟΓΑ χαρτοσήμου 20%), σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 13 του Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου (αριθ. Ε.2016/2019 – ΑΔΑ: Ψ6ΤΚ46ΜΠ3Ζ-6ΓΩ εγκύκλιος).
Πληρωμή συνδρομών
Οι αποδείξεις πληρωμής δικαιωμάτων εγγραφής ή συνδρομών των μελών των σωματείων, συλλόγων ή άλλων ενώσεων και οργανισμών υπόκεινται σε αναλογικό τέλος 1.2% (παρ. 2 του άρθρου 30 του ν.δ. 60/1946 – Α’ 257), ενώ συνδρομές/δικαιώματα εγγραφής που εισπράττουν πρόσωπα, τα οποία έχουν την ιδιότητα του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, από τα μέλη τους, υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήμου 2.4% (παρ. 1 του άρθρου 10 του ν. 187/1943 – Α’ 156). Εξαιρούνται της επιβολής τελών χαρτοσήμου:
α) οι περιπτώσεις που αναφέρονται στην παρ. α’ του άρθρου 20 του Κ.Ν.Τ.Χ.,
β) οι αποδείξεις πληρωμής δικαιωμάτων εγγραφής ή συνδρομών των μελών εργατοϋπαλληλικών σωματείων και ενώσεων (παρ. 9 του άρθρου 47του ν. 1249/1982 – Α’ 43) και
γ) οι αποδείξεις πληρωμής δικαιωμάτων εγγραφής ή συνδρομών των μελών των θρησκευτικών, εθνωφελών, κοινωφελών και φιλανθρωπικών σωματείων ή συλλόγων και των συνδρομών υπέρ Ιερών Ναών (άρθρο 13 του ν.δ. 3717/1957 – Α’ 239).
Τέλη χαρτοσήμου στις προκαταβολές μισθών εργαζομένων
Στην περίπτωση προκαταβολών μισθών που συμψηφίζονται εφάπαξ και μέσα στον ίδιο μήνα με τον μισθό των υπαλλήλων, δεν θεωρείται ότι υφίσταται δανειακή σχέση μεταξύ του εργοδότη και των υπαλλήλων. Στην περίπτωση, ωστόσο, όπου προκαταβολές μισθών εξοφλούνται δια μηνιαίων κρατήσεων από τις αποδοχές των υπαλλήλων, υφίσταται δανειακή σχέση κατά την έννοια του άρθρου 806 του Αστικού Κώδικα και υπόκειται σε τέλη χαρτοσήμου 3% ή 2% (πλέον εισφοράς υπέρ ΟΓΑ 20% επ’ αυτού), κατά τις διακρίσεις των άρθρων 13§1.α και 15§1.α. του Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου.
