Του Γιώργου Δαλιάνη*, με τη συνεργασία του Γιάννη Αρτσίτα** και της Νίκης Χατζοπούλου***
Την τελευταία δεκαετία πολλοί νέοι επιστήμονες και ειδικευμένοι τεχνίτες έχουν αναζητήσει δουλειά στο εξωτερικό, καθώς στην Ελλάδα οι συνθήκες απασχόλησης ήταν αποθαρρυντικές και η απορρόφηση των νέων εργαζομένων στην αγορά εργασίας χαμηλή. Αποτέλεσμα αυτού του μεγάλου μεταναστευτικού κύματος είναι οι νέοι επιστήμονες και το εν γένει εργατικό δυναμικό να στελεχώνουν επιχειρήσεις και δομές του εξωτερικού και να διαπρέπουν ο καθένας στον τομέα ειδίκευσής του. Ήδη η πολιτεία έχει θεσπίσει μία δέσμη φορολογικών κινήτρων, ώστε να δημιουργήσει ένα ευνοϊκό καθεστώς για τον επαναπατρισμό των εργαζομένων.
Έχοντας ήδη αναπτύξει σε προηγούμενο άρθρο μας το ζήτημα της μεταφοράς φορολογικής κατοικίας στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού, στο παρόν άρθρο θα θέλαμε να αναφερθούμε στην αντίστροφη διαδρομή, δηλαδή τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα και την υπαγωγή των επαναπατρισθέντων κατοίκων εξωτερικού στο ειδικό και προνομιακό φορολογικό καθεστώς που έχει θεσπιστεί πρόσφατα.
1. Προϋποθέσεις
Φυσικό πρόσωπο, που μεταφέρει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα υπάγεται σε προνομιακό καθεστώς φορολόγησης για το εισόδημα από μισθωτή εργασία που αποκτά στην Ελλάδα, εφόσον σωρευτικά:
α) δεν ήταν φορολογικός κάτοικος της Ελλάδος τα προηγούμενα πέντε (5) από τα έξι (6) έτη πριν από τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του στην Ελλάδα,
β) μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία από κράτος μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. ή από κράτος με το οποίο είναι σε ισχύ συμφωνία διοικητικής συνεργασίας στον τομέα της φορολογίας με την Ελλάδα,
γ) παρέχει υπηρεσίες στην Ελλάδα στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης, που ασκείται είτε σε ημεδαπό νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα είτε σε μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπής επιχείρησης στην Ελλάδα και
δ) δηλώνει ότι θα παραμείνει στην Ελλάδα τουλάχιστον για μια διετία.
2. Προνομιακό καθεστώς φορολόγησης
Το φυσικό πρόσωπο απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος και από την εισφορά αλληλεγγύης για το πενήντα τοις εκατό (50%) του εισοδήματός του από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτά στην Ελλάδα μέσα στο φορολογικό έτος.
Ο φορολογούμενος που ακολουθεί την ως άνω διαδικασία υποχρεούται να δηλώνει όλα τα εισοδήματά του που προκύπτουν στην ημεδαπή και τα τυχόν εισοδήματα που προκύπτουν στην αλλοδαπή.
Αυτός ο τρόπος φορολόγησης ισχύει για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους για το οποίο υποβάλλεται η αίτηση του φυσικού προσώπου και λήγει μετά το πέρας επτά (7) συνολικά φορολογικών ετών. Η υπαγωγή αυτή δεν δύναται να παραταθεί πέραν των επτά (7) φορολογικών ετών.
Το φυσικό πρόσωπο που εντάσσεται στον ειδικό τρόπο φορολόγησης, εφόσον σε κάποιο φορολογικό έτος δεν πληροί τις προϋποθέσεις των περ. γ’ και δ’, παύει να υπάγεται στο ειδικό καθεστώς από το οικείο φορολογικό έτος και εφεξής φορολογείται για το σύνολο του εισοδήματός του από μισθωτή εργασία που αποκτά στην Ελλάδα.
Για φυσικά πρόσωπα που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 5Γ, δεν εφαρμόζεται η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, η οποία προκύπτει βάσει κατοικίας (κύριας και δευτερευουσών) ή/και επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης (ανεξαρτήτως αριθμού οχημάτων).
3. Διαδικασία μεταφοράς
Για το έτος 2022 (από 1.1.2022) ισχύουν τα ακόλουθα:
Για ανάληψη υπηρεσίας που λαμβάνει χώρα μέχρι και την 2α Ιουλίου του εκάστοτε έτους, η αίτηση για υπαγωγή στις διατάξεις του παρόντος άρθρου υποβάλλεται για το έτος ανάληψης υπηρεσίας και μέχρι το τέλος του έτους αυτού. Η αίτηση δύναται να υποβάλλεται και εντός του επόμενου από την ανάληψη υπηρεσίας έτους και κρίνεται για υπαγωγή στο έτος αυτό.
Για ανάληψη υπηρεσίας που λαμβάνει χώρα μετά την 2α Ιουλίου του εκάστοτε έτους, η αίτηση για υπαγωγή στις διατάξεις του παρόντος άρθρου υποβάλλεται για το επόμενο έτος από την ανάληψη υπηρεσίας και μέχρι το τέλος του έτους αυτού.
Εντός εξήντα (60) ημερών από την υποβολή της αίτησης η Φορολογική Διοίκηση εξετάζει την αίτηση και εκδίδει απόφαση, με την οποία την εγκρίνει ή την απορρίπτει, αναλόγως της συνδρομής ή μη των προϋποθέσεων.
Το φυσικό πρόσωπο δηλώνει στην αίτησή του το κράτος στο οποίο είχε την τελευταία φορολογική κατοικία του μέχρι την υποβολή της αίτησής του. Η Φορολογική Διοίκηση ενημερώνει τις φορολογικές αρχές του κράτους αυτού σχετικά με τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του εν λόγω φορολογουμένου, σύμφωνα με τις διατάξεις περί διεθνούς διοικητικής συνεργασίας, όπως αυτές ισχύουν.
4. Η έννοια της νέας θέσης εργασίας
Τα παραπάνω εφαρμόζονται αποκλειστικά για την πλήρωση νέων θέσεων εργασίας.
Για την κάλυψη της προϋπόθεσης της πλήρωσης νέας θέσης εργασίας υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση του εργοδότη με την οποία βεβαιώνεται ότι ο αιτών καλύπτει νέα θέση εργασίας.
Νέα θέση εργασίας υφίσταται τόσο σε περίπτωση αύξησης (σε απόλυτους αριθμούς) του αριθμού των απασχολουμένων, κατά την ημέρα ανάληψης υπηρεσίας από το φυσικό πρόσωπο που αιτείται την υπαγωγή του στις διατάξεις του παρόντος άρθρου, όσο και στην περίπτωση που ο αιτών προσλαμβάνεται για να καλύψει νέα θέση σε υφιστάμενο τμήμα ή σε υφιστάμενη ειδικότητα ή για να καλύψει νέα ειδικότητα ή θέση σε νέο τμήμα στο οργανόγραμμα του ημεδαπού νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας ή της μόνιμης εγκατάστασης αλλοδαπής επιχείρησης στην Ελλάδα, ακόμα και αν ο αριθμός των απασχολουμένων συνολικά δεν αυξάνεται. Σε κάθε περίπτωση προϋπόθεση για να πληρούται ο σκοπός της διάταξης του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ για τη δημιουργία της νέας θέσης εργασίας είναι να μην προκύψει ακολούθως μείωση των θέσεων εργασίας της ίδιας ειδικότητας ή των ίδιων καθηκόντων με αυτή που καταλαμβάνει ο υπαχθείς στις διατάξεις, για εύλογο χρονικό διάστημα, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των έξι μηνών.
Στην περίπτωση διαδοχικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου στον ίδιο εργοδότη, δεν θεωρείται ότι μεταβάλλεται η θέση εργασίας του υπαχθέντος στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ φυσικού προσώπου, το οποίο συνεχίζει να υπάγεται στον ειδικό τρόπο φορολόγησης του άρθρου αυτού.
5. Άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται ανάλογα και για τα φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, με σκοπό να ασκήσουν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Το πενήντα τοις εκατό (50%) του εισοδήματός τους από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν στην Ελλάδα μέσα στο φορολογικό έτος απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης για επτά (7) συναπτά φορολογικά έτη. Η αίτηση για την υπαγωγή στις διατάξεις της παρούσας παραγράφου υποβάλλεται σύμφωνα με τα ανωτέρω και ως ανάληψη υπηρεσίας νοείται η έναρξη εργασιών.
Ήδη πολλοί φορολογούμενοι έχουν αξιοποιήσει τις ανωτέρω διατάξεις για τη μεταφορά της φορολογικής τους κατοικίας στην Ελλάδα και ιδίως οι νέοι εργαζόμενοι που κατά τα προηγούμενα έτη και λόγω της οικονομικής κρίσης είχαν αναζητήσει δουλειά στο εξωτερικό και τώρα επαναπατρίζονται. Επισημαίνουμε ότι η κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξετάζεται μεμονωμένα, προκειμένου να διασφαλίζεται η ορθότητα του φορολογικού χειρισμού που ακολουθείται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
*O κ. Γιώργος Δαλιάνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Artion Α.Ε. & ιδρυτής του Ομίλου Artion, Οικονομολόγος – Φοροτεχνικός.
**Ο κ. Γιάννης Αρτσίτας είναι Senior Accountant – Φορολογία Φυσικών Προσώπων της Αrtion.
***H κα Νίκη Χατζοπούλου είναι Δικηγόρος LL.M. & Διαμεσολαβήτρια, συνεργάτης της Artion Α.Ε.
Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες.
Πηγή: Taxheaven
