Αλυσιδωτές αντιδράσεις και «παράπλευρες» απώλειες στα οικονομικά νοικοκυριών και επιχειρήσεων έχει επιφέρει η παρατεταμένη και διογκούμενη ακρίβεια μετά και το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία.
Οι αυξήσεις σε είδη πρώτης ανάγκης, η ραγδαία άνοδος του φυσικού αερίου, του πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης και της βενζίνης, αλλά και η ανοδική τάση που παρατηρείται εδώ και μήνες στα τιμολόγια ρεύματος, έχουν οδηγήσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις να θέσουν προτεραιότητες στην εξόφληση των υποχρεώσεών τους.
Αυτό σημαίνει ότι σε πολλές περιπτώσεις, όπως προκύπτει και από τα επίσημα στοιχεία, αφήνουν απλήρωτους φόρους και εισφορές, με κίνδυνο να βρεθούν μελλοντικά με κατασχέσεις λογαριασμών και πλειστηριασμούς περιουσιακών στοιχείων.
Αύξηση οφειλών
Μόνο τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους (πριν καν ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και διογκωθεί ακόμη περισσότερο το πρόβλημα της ακρίβειας) τα συνολικά ληξιπρόθεσμα χρέη προς την Εφορία αυξήθηκαν σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2021 κατά 1,56 δισ. ευρώ, ενώ το πλήθος των οφειλετών διογκώθηκε κατά 53.042.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, ο αριθμός οφειλετών Ιανουαρίου 2022 ήταν 4.049.913 φυσικά και νομικά πρόσωπα έναντι 3.996.871 τον Δεκέμβριο του 2021, ενώ ανάλογη εικόνα επικρατεί και στον ΕΦΚΑ όπου χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες αναβάλλουν την πληρωμή των εισφορών.
Βάσει των στοιχείων της ΑΑΔΕ το συνολικό «νέο ληξιπρόθεσμο» συμπεριλαμβανομένων και των μη φορολογικών κατηγοριών, ήταν 863 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο, αυξημένο κατά 44% ή 264 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα.
Συνολικά οι οφειλές στο Δημόσιο (Εφορία και ΕΦΚΑ) έχουν πλέον εκτοξευθεί στα 87 δισ. ευρώ (το συνολικό ληξιπρόθεσμο χρέος είναι 112 δισ. ευρώ αλλά τα 25 δισ. θεωρούνται ανεπίδεκτα είσπραξης καθώς εταιρείες έχουν χρεοκοπήσει).
Απλήρωτος ο ΕΝΦΙΑ
Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί στην αγορά είναι ότι ο απλήρωτος ΦΠΑ Ιανουαρίου 2022 αυξήθηκε κατά 21,7% και οι φόροι στην περιουσία (ΕΝΦΙΑ) κατά 7%.
Από την άλλη, προς το παρόν φαίνεται να κρατάει το μέτωπο αποπληρωμής δανειακών υποχρεώσεων. Στην τελευταία ομιλία του ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας επισήμανε πως η λήψη μέτρων στήριξης από τις δημοσιονομικές, νομισματικές και εποπτικές αρχές συνέβαλε στην αποφυγή της δημιουργίας νέου κύματος μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs), τόσο στην Κοινότητα όσο και στην Ελλάδα, ωστόσο η συμπεριφορά των οφειλετών μετά την πλήρη κατάργηση των μέτρων κρατικής στήριξης θα καθορίσει και την τελική εικόνα.
Ο ίδιος προειδοποιεί πως ο υψηλός πληθωρισμός και το αυξημένο ενεργειακό κόστος, η συμπίεση του διαθέσιμου εισοδήματος και τα αδύναμα εταιρικά χρηματο-οικονομικά μεγέθη, αναμένεται να ασκήσουν έντονη πίεση στους ευάλωτους οφειλέτες.
Τα μέτρα στήριξης
Όσον αφορά τα μέτρα στήριξης που ανέρχονται συνολικά σε 1,1 δισ. ευρώ, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας επισημαίνει ότι η κυβέρνηση έχει εξαντλήσει τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο για παροχή και νέων πρόσθετων μέτρων.
Ωστόσο, υπάρχει κυβερνητική δέσμευση να συνεχίσει να στηρίζει νοικοκυριά και επιχειρήσεις για όσο διάστημα διαρκεί η κρίση. Το πώς θα γίνει αυτό εξαρτάται από εδώ και πέρα τόσο από την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού όσο και από τις αποφάσεις στήριξης που θα λάβει κεντρικά η ΕΕ. Προς το παρόν έχει διασφαλιστεί η χρηματοδότηση επιδότησης της τιμής του πετρελαίου κίνησης κατά 15 λεπτά/lt, του φυσικού αερίου κατά 40 ευρώ/MWh και του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 72 ευρώ/MWh για τον Απρίλιο. Ομως καμία ένδειξη δεν υπάρχει ότι οδεύουμε προς εκτόνωση και άρα θα χρειαστεί το κράτος να συνδράμει νοικοκυριά και επιχειρήσεις και για τους επόμενους μήνες. Διαφορετικά τα ληξιπρόθεσμα χρέη θα αυξάνονται.
Πηγή: Οικονομικός Ταχυδρόμος
